یکی از جدیدترین محصولات آبیاری تحت فشار، لوله قطره‌چکان‌دار یا لوله دریپردار (دریپر، اصطلاح انگلیسی معادل قطره‌چکان) است. این محصول چندین سال است که در کشورهای صنعتی و پیشرفته، تولید و در پروژه‌های آبیاری قطره‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طی سالیان اخیر، تولید لوله قطره‌چکان‌دار در ایران نیز شروع شده است. این محصول توسط مجموعه آبیاری تکسام عرضه شده و به فروش می‌رسد. جهت آگاهی از کاربرد این محصول و کسب اطلاعات بیشتر با ما در ادامه این مطلب همراه باشید. اطلاعات تماس با ما در انتهای این مطلب آمده است.
لوله قطره‌چکان‌دار چیست؟
به طور معمول در انواع آبیاری قطره‌ای (روسطحی و زیرسطحی)، از لوله لودن (سایز 16 یا 20 میلیمتر) و قطره‌چکان استفاده می‌شود. لوله قطره‌چکان‌دار در واقع ترکیب این دو محصول است. بدین صورت که در کارخانه و هنگام تولید، قطره‌چکان در فواصل مشخص (مثلاً هر 50 سانتیمتر) داخل لوله قطره‌ای کار گذاشته می‌شود. این قطره‌چکان‌ها به شکل استوانه و یا تخت (پلاک) می‌باشند.
شرکت‌های مختلفی در دنیا چندین سال است که مشغول تولید لوله دریپردار هستند و این محصول در اکثر کشورهای پیشرفته، جایگزین لوله و قطره‌چکان می‌شود. از معروف‌ترین شرکت‌های تولیدکننده لوله قطره‌چکان‌دار می‌توان نتافیم را نام برد. همچنین یورودریپ، ریولیس و ایریتک از دیگر تولیدکنندگان مطرح جهانی لوله قطره‌چکان‌دار هستند.
فواصل معمول بین دریپرها در لوله قطره‌چکان‌دار به این صورت است: 15، 20، 25، 30، 40، 50، 60، 75، 100 سانتیمتر. و در موارد خاص که متراژ تولید نیز بالا باشد (بالاتر از 200 هزار متر) ممکن است فواصل دیگری بنا به نیاز مصرف‌کننده نیز انتخاب شود.
نکته مهم: در آبیاری قطره‌ای، هدف ایجاد نوار مرطوب است. بر خلاف تصور رایج، فاصله مناسب قطره‌چکان‌ها از هم بین 0.5 تا 1 متر است. گر چه ممکن است فاصله درختان روی هر ردیف 3 یا 4 متر از هم باشد، اما باید دقت کرد که ریشه درخت در طول سطح سایه‌انداز آن گسترش می‌یابد. پس ایجاد نوار مرطوب (به جای ایجاد چاله آب در پای درخت) باعث توسعه ریشه و امکان استفاده بیشتر از آب، خاک و مواد مغذی می‌شود.
معمولاً در آبیاری قطره‌ای باغات، از فاصله 75 یا 100 سانت استفاده می‌شود. در آبیاری زیرسطحی نیز فاصله 50 یا 60 سانتیمتر بیشترین کاربرد را دارد.
انواع قطره‌چکان‌مورد استفاده در لوله قطره‌چکان‌دار
به طور کلی از سه نوع دریپر برای تولید این محصول استفاده می‌شود که هر کدام مزایای و معایب خود را دارند:
- قطره‌چکان نرمال (Normal): از قطره‌چکان نرمال در زمین‌های مسطح و با طول لاترال کوتاه می‌توان استفاده نمود. این قطره‌چکان پایین‌ترین قیمت را داشته اما ایراد بزرگ آن این است که در مقابل تغییرات فشار سیستم (پستی و بلندی زمین، طول زیاد خطوط فرعی و آبده، عملکرد پمپ و …) آبدهی آن تغییر می‌کند.
- قطره‌چکان جبران‌کننده فشار با دبی ثابت (PC): لوله قطره‌چکان‌دار PC متداول‌ترین محصول در آبیاری قطره‌ای باغات است. دبی ثابت در هنگام تغییر فشار سیستم، بزرگترین حسن این محصول می‌باشد.
- قطره‌چکان جبران‌کننده فشار با دبی ثابت ضد مکش (PCAS) یا ضد چکه (PCND): از این نوع قطره‌چکان فقط در پروژه‌های آبیاری زیرسطحی استفاده می‌شود. لوله قطره‌چکان‌دار ضد چکه در مقابل مکش معکوس و ورود گل و لای به داخل خود مقاوم است؛ اتفاقی که در هنگام آبیاری زیرسطحی گیاهان متداول می‌باشد. اما به همین دلیل قیمت بالایی نیز دارد.
در ویدئوی زیر می‌توانید نحوه چکه آب از لوله قطره‌چکان‌دار را مشاهد کنید. فیلم مربوط به پروژه آبیاری قطره‌ای در یکی از باغات اطراف مشهد است.
مزایای لوله قطره‌چکان‌دار
مزایای استفاده از لوله قطره‌چکان‌دار به جای حالت معمول (لوله قطره‌ای سایز و دریپر) به شرح زیر است:
- سرعت نصب بسیار بالا و در نتیجه کاهش زمان اجرای پروژه
- کاهش هزینه تمام شده (به دلیل حذف هزینه کارگری جهت نصب قطره‌چکان)
- جمع کردن راحت و بدون دردسر لوله قطره‌چکان‌دار در فصل زمستان، بدون گم شدن، شکستگی و … قطره‌چکان
